اگزما و راه های درمان آن

#اگزما #درمان #دانستنی #بیشتر_بدانیم

اگزما ( eczema ) یکی از انواع واکنش های آلرژیک است که پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نوعی درماتیت می‌باشد. این عارضه در افرادی بروز می‌کند که دچار سایر انواع مشکلات آلرژیک نیز هستند یا سابقه خانوادگی حساسیت (آلرژی) دارند.

اگزما به صورت سوزش ، قرمزی ، خارش ، جوش های ریز آبدار بروز می‌کند. این ضایعات در محل تماس با مواد حساسیت‌زا مشاهده می‌شوند و در موارد مزمن به سایر نقاط پوست نیز توسعه می‌یابند.

پوست دچار اگزما ، خشک ، دارای ترک و همراه با خارش بوده و ممکن است ترشح داشته و سطح آن مرطوب باشد، گاهی سطح پوست مبتلا ، دارای شوره یا پوسته نیز هست. خاراندن پوست با دست و ناخن آلوده باعث عفونی شدن موضع می‌شود.

اگزما با توجه به محل تماس پوست با مواد حساسیت‌زا در نقاط مختلفی از بدن بروز می کند. اگزما می‌تواند در سنین مختلف و حتی در دوران کودکی نیز بروز کند. این عارضه خارش‌دار پوستی ، به هیچگونه واگیردار نبوده و به دیگران سرایت نمی‌کند. حتی در یک بیمار نیز شدت آن ممکن است از یک روز تا چند روز دیگر و از یک محل تا محل دیگر متفاوت باشد.

▪ از جمله شایع ترین بیماری های پوست اگزماها هستند که نوعی پاسخ التهابی پوست به یکسری عوامل داخلی و خارجی بدن می باشد و در همه سنین از نوزادی تا کهنسالی دیده می شود و دارای تظاهرات مختلفی می باشند .

▪ علائم شایع بیماری به صورت ضایعات قرمز پوسته دار خارش دار و گاهی دارای ترشح آبکی چسبناک می باشند که با توجه به مراحل مختلف بیماری هر یک از علائم فوق می تواند غالب باشد .

▪ عواملی نظیر زمینه ارثی ، بعضی عوامل قارچی و میکروبی ، تغییرات فصلی و آب و هوایی ، گرد و غبار ، پاک کننده های صابونی و غیرصابونی ، مواد شیمیایی ، برخی گیاهان و مصرف برخی داروها به صورت موضعی یا خوراکی می توانند در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند .

مثال هایی از انواع شایع اگزماها:

▪ اگزمای ناحیه قنداق در نوزادان و شیرخواران

▪ اگزمای دست خانم های خانه دار

▪ اگزمای ناشی از تماس با فلزات بدلی که به علت حساسیت به آلیاژ نیکل رخ می دهد .

▪ اگزمای دست در کارگران ساختمانی که با سیمان سروکار دارند و به علت حساسیت به کرومات می باشد .

▪اگزمای پا ناشی از تماس با چرم کفش

▪ اگزمای ناشی از حساسیت به نوعی قارچ مخمری که به صورت شوره و قرمزی سر و ضایعات قرمز و پوسته دار صورت تظاهر می کند .

▪ اصول کلی درمان اگزماها شامل پرهیز از عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده و مصرف داروهای لازم تحت نظر پزشک می باشد .

▪ باید توجه داشت که در بعضی از انواع اگزماها ممکن است بیماری برای سالیان متمادی به درجاتی ادامه داشته باشد .

عوامل بروز اگزما :

موادی که بطور شایع موجب بروز یا شدت یافتن اگزما می‌شوند عبارتند از:

لوازم آرایشی و بهداشتی و دارویی

مواد شیمیایی و سنتتیک

لاستیک ها:مواد موجود در لاستیک ها ، موجب بروز التهاب و اگزما در پوست می‌شوند. از تماس پوست با این مواد باید دوری کرد در صورت امکان ، در زیر دستکش ظرفشویی ، دستکش نخی ضد حساسیت باید پوشید. دستکش هایی که از جنس لاتکس ساخته شده‌اند می‌توانند عامل بروز حساسیت پوستی باشد. حساسیت به این نوع دستکش ، بویژه در میان کارکنان بهداشتی- درمانی و بیمارستان ها دیده می‌شود.

مواد سوختی

گاز فرمالدئید: این گاز از چسب و لوازمی چون مبلمان چوبی آزاد و متصاعد می‌شود و می‌تواند به بروز ضایعات اگزمایی منجر شود. این گاز باعث تحریک چشم ، بینی و گلو (ریزش اشک ، آبریزش از بینی ، عطسه ، سرفه و غیره) شده، همچنین سردرد و حالت تهوع نیز ایجاد می‌کند.

فلزات:امروزه استفاده از وسایل فلزی روکش شده با نیکل و کروم ، بسیار رواج دارد. لوازمی مانند سنجاق قفلی ، زیپ های فلزی ، دکمه‌های فلزی ، قلاب کمربند و … همگی با فلز حساسیت‌زای نیکل روکش شده است و یکی از مهم ترین عوامل بروز اگزما و تشدید آن ، به ویژه در خانم ها محسوب می‌شوند. زیورآلاتی که به تازگی با عنوان نقره آلمانی ، سیلور و تیتانیوم به فروش می‌رسند، دارای مقادیر قابل توجهی فلز نیکل بوده و موجب بروز اگزما می‌شود و در صورتی که مزمن شود، ممکن است به سایر نقاط پوست نیز سرایت کند. توجه به محل بروز حساسیت و وسیله‌ای که بطور مستقیم با آن ناحیه در تماس بوده برای تشخیص این نوع حساسیت بسیار مؤثر است. و گاهی فلزاتی مانند طلا و نقره نیز می‌توانند عامل بروز اگزما باشند.

مواد موجود در محیط: گرد و غبار منزل (که بعضاً حاوی مواد دفعی جانور بسیار کوچکی با نام مایت Mite می‌باشد) در صورت تماس با پوست و به ویژه پوست دست ، موجب بروز اگزما و یا بدتر شدن آن می‌شود. سیمان و سایر مواد مشابهی که در ساختمان سازی به کار می‌روند و برخی از گیاهان نیز از جمله این مواردند.

مواد غذایی:تماس پوست بدن با موادی چون عصاره گوجه فرنگی‌ می‌تواند به بروز اگزما و یا بدتر شدن آن منجر شود برخی از مواد خوراکی نظیر آجیل و مغزها (مغز فندق ، بادام زمینی و غیره) تخم‌مرغ‌، گندم‌، شیر، یا غذاهای‌ دریایی‌ ,می‌توانند به بدتر شدن اگزما کمک کنند.

سایر عوامل

* استرس‌

* سابقه‌ بیماری‌ آلرژیک‌ مثل‌ تب‌ یونجه‌، آسم‌، یا واکنش‌ دارویی‌

* پارچه‌های‌ دوخته‌ شده‌ از الیاف‌ مصنوعی‌ که‌ عرق‌ بدن‌ را به‌ دام‌ اندازند.

* تغییرات‌ شدید آب‌ و هوا از نظر رطوبت‌، سرما یا گرما (خصوصاً وقتی‌ تعریق‌ زیاد شود).

در نهایت یکی از عوامل مستعد کننده بروز اگزما ، شست و شوی مکرر دست با موادی چون صابون است. این مواد با از بین بردن چربی طبیعی و لایه محافظ پوست ، موجب حساس شدن پوست بدن نسبت به مواد خارجی و مستعد کننده بروز اگزما می‌گردند. عدم استفاده از دستکش هنگام استفاده از این مواد ، علل شیوع اگزما در میان خانم هاست.

درمان اگزما:

* درمان‌ مشتمل‌ است‌ بر رفع‌ علایم‌ و شناسایی‌ و حذف‌ علت‌

* پوشیدن‌ لباس‌ نخی‌ گشاد برای‌ کمک‌ به‌ جذب‌ عرق‌

* حتی‌المقدور به‌ حداقل‌ رساندن‌ استرس‌

* کوتاه‌ کردن‌ مرتب‌ ناخن‌ها و به‌ دست‌ کردن‌ دستکش‌ نرم‌ به‌ هنگام‌ خواب‌ برای‌ جلوگیریی‌ از خاراندن‌. توجه‌ داشته‌ باشید که‌ خاراندن‌ اگزما را بدتر می‌کند.

* کمتر حمام‌ بگیرید تا از خشکی‌ زیاد پوست‌ اجتناب‌ شود. صابون‌ و آب‌ ممکن‌ است‌ باعث‌ شعله‌ور شدن‌ بیماری‌ شوند. به‌ هنگام‌ حمام‌ گرفتن‌، از صابون‌های‌ غیر چرب‌ مخصوص‌ و آب‌ ولرم‌ استفاده‌ کنید. نواحی‌ ملتهب‌ را صابون‌ نزنید.

* پس‌ از حمام‌ بلافاصله‌ از کرم‌ نرم‌ و مرطوب‌کننده‌ استفاده‌ کنید.

* از قرار گرفتن‌ در معرض‌ تغییرات‌ دمایی شدید (سرما یا گرمای‌ زیاد) خودداری‌ کنید.

* از هر چیزی‌ که‌ قبلاً بیماری‌ را بدتر کرده‌ است‌ اجتناب‌ کنید.

* از دستگاه‌ مرطوب‌ ـ خنک‌کننده‌ هوا برای‌ افزایش‌ رطوبت‌ هوای‌ خشک‌ داخل‌ منزل‌ استفاه‌ کنید.

داروها:

پمادهای‌ حاوی‌ قطران‌ یا داروهای‌ کورتیزونی برای‌ کاهش‌ التهاب‌. اگر پماد شبانه‌ استفاده‌ شود و پس‌ از مالیدن‌ آن‌، روی‌ ناحیه‌ با پلاستیک‌ بسته‌ شود، شاید اثر بهتری‌ حاصل‌ شود.

آنتی‌هیستامین‌ها برای‌ کم‌ کردن‌ خارش‌

آنتی‌بیوتیک‌ در صورت‌ وجود عفونت‌

ندرتاً خواب‌آورها یا آرام‌بخش‌ها

منبع:سایت پزشکان بدون مرز