راهکار عملی تربیت دینی کودکان در دوره‌ی پیش از دبستان

#تربیت_دینی #کودکان #دانستنی #بیشتر_بدانیم

آموزش و پرورش در دوره‌ی پیش از دبستان، از دیرباز در کشور ما به عنوان مرحله‌ای از آموزش مطرح بوده است. یعنی از همان زمانی که برنامه‌ریزی در امر تعلیم و تربیت کودکان در دوره‌ی دبستان به طور جدی مورد توجه قرار گرفت، مسئله‌ی تعلیم و تربیت کودکان در سال‌های اولیه‌ی پیش از دبستان نیز که باید آن را سال‌های سازندگی و تشکیل دهنده‌ی بسیاری از صفات و ویژگی‌های کودک نامید، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است؛ لیکن، کمبودها و تنگناهای اطلاعاتی و اقتصادی همواره موجب کوتاهی در پرداختن به آن گردیده است.

نگاهی گذرا به تغییرات و تحولات آموزش و پرورش پیش از دبستان، در طول بیش از نیم قرن گذشته، نشانگر این واقعیت است که مبحث تربیت دینی گاهی به عمد و گاهی به سهو نادیده گرفته شده یا براساس یافته‌های پژوهشی بدان پرداخته نشده است؛ لیکن تزلزل و مشکلات موجود در اعتقادات دینی جوانان این عصر ایران زمین، لزوم بازنگری عمیق و مبتنی بر مطالعه را در برنامه‌های دوره‌ی پیش از دبستان الزامی می‌کند.

در این مقاله در پی آنیم که با توجه به ویژگی‌های فطری دین‌خواهی و خداجویی کودکان پیش دبستانی و نیز با درنظر گرفتن احادیث و رهنمود‌های بزرگان دین، به راه‌های عملی در تربیت دینی کودکان، در دوره‌ی پیش از دبستان، دست یابیم.

روش‌های تربیت دینی کودکان پیش دبستانی

کودک امانتی الهی و ودیعه‌ای آسمانی است که به پدر و مادر سپرده شده است. قلب پاک کودک، گوهری گران‌مایه و نفیس و آیینه‌ای روشن است که از هر گونه نقش و نگاری خالی است و در عین حال قابلیت پذیرش هر نقشی را دارد… پس اگر وی را طبق اصول صحیح تعلیم و تربیت، به عادات و صفات نیک پرورش دهند، به آن عادات خو گرفته، بر آن صفات نشو و نما می‌کند.(سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، 1365)

هدایت کودکان جز از طریق پرورش صحیح مذهبی آنان میسر نیست و کودکان برای پذیرش رفتار‌های صحیح و مطلوب اجتماعی از طریق آموزش مسایل دینی، آمادگی بیشتری دارند تا از راه‌های دیگر. در مرحله‌ی پیش از دبستان، بهتر است آموزش مسائل به صورت «آموزش غیر مستقیم» باشد و هر کودک به تناسب میزان تمایل و توان خویش کشف کند و یاد بگیرد. علاوه بر آن بهتر است کودک در انجام فعالیت‌ها از آزادی بیشتری برخوردار شود و آموزش برای او جنبه‌ی سرگرمی و بازی داشته باشد. در روش آموزش غیر مستقیم، کودکان فرصت دارند برنامه‌های کار خود را تنظیم کنند و درباره‌ی دانسته‌ها و کشفیات خود، پرسش‌های گوناگون مطرح نمایند. ارزشیابی از آموخته‌های آنان نیز باید به صورت غیر مستقیم انجام شود، مانند ارزشیابی در حین بحث و گفت وگو و مشاهده. به بیان دیگر، نیازی نیست سخن از امتحان به میان آید.

ویژگی‌هایی که در دوره‌ی پیش از دبستان بسیار مهم است و باید به آن‌ها توجه کرده، روش‌های آموزشی را براساس آن ویژگی‌ها طرح‌ریزی نمود، عبارتند از:

1- علاقه‌ی کودکان به بازی.

2- قدرت و نیاز کودکان به الگوگیری، نقش‌پذیری و تقلید در این سن.

3- شادی کودکان و علاقه‌ی آن‌ها به مطالب آهنگین.

گستره‌ی برنامه‌ها و فعالیت‌های دوران پیش دبستانی را نیز می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

الف) توسعه‌ی مهارت‌های حسی و حرکتی.

ب) توسعه‌ی مهارت‌های کلامی.

ج) توسعه‌ی مهارت‌های شناختی.

د) توسعه‌ی مهارت‌های اجتماعی.

هـ) توسعه‌ی قوای خلاق و زیبایی شناختی.

و) تقویت مهارت‌های خود‌یاری و رشد عاطفی. (افروز، 1378)

دکتر غلامحسین شکوهی (1363)، اهداف عمده‌ی آموزش و پرورش در دوره‌ی قبل از دبستان را به صورت زیر بیان کرده است:

1- پرورش عادات مفید در کودک به منظور تأمین تندرستی و ایجاد مهارت‌هایی که برای تطبیق شخص با محیط لازم است.

2- پرورش رفتارهای اجتماعی مطلوب در کودکان.

3- پرورش عواطف کودکان.

4- کمک به پرورش استعداد‌های فطری کودکان.

5- ایجاد حس اعتماد به نفس و امنیت خاطر در کودکان.

6- متوجه ساختن کودک به دنیای پیرامونش.

7- تشویق حس استقلال‌طلبی.

8- پرورش حس زیبایی‌شناسی در کودکان.

منبع : پیوند

ادامه مقاله در فایلPDF