دانستنی | وب سایت مرجع بدانیم وب سایت مرجع دانستنی، آموزش همگانی و مصرف صحیح کالا و خدمات
#سلامت #استخر #دانستنی #بیشتر_بدانیم
استخر شنا به حجم مشخصی از آب اطلاق می‌شود که معمولاً در یک فضا با ابعاد و اندازه مشخص محصور شده است. آب استخرها معمولاً از منابع آب آشامیدنی هستند که با اضافه کردن مواد گندزدا تصفیه شده‌اند. استخرهای شنا به یکی از سه شکل پر و خالی شونده، با گردش آب و یا با جریان مداوم آب وجود دارند.
استخر شنا محل مناسبی برای انتقال بیماری های عفونی و پوستی می‌باشد. اهمیت بهداشت آب استخرهای شنا در رابطه با کیفیت میکروبی و شیمیایی آن می‌باشد.
استخرها به علت این که در یک مدت زمان محدود به طور همزمان مورد استفاده تعداد زیادی از افراد قرار می‌گیرند همیشه با مسائل و خطرات بهداشتی همراه می‌باشند. چنانچه منبع تأمین کننده آب استخر کاملاً سالم هم باشد، ورود حتی مقادیر جزئی باکتری های پاتوژن (بیماری زا) توسط شناگران احتمال خطر عفونت را به همراه دارد. از بین بیماری های منتقله از طریق شنا می‌توان به تب تیفوئید، دیسانتری، تراخم لیپتوسپیروزیس، کرم های حلقوی، عفونت‌های پوستی، خارش شناگران، عفونت سینوس ها، عفونت گوش و گلو اشاره کرد.
شرایط مطلوب آب استخر
بعضی از پارامترهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی که در کیفیت آب استخرهای شنا مورد توجه می‌باشند عبارتند از :
- PH: PH درجه اسیدی و بازی آب را نشان می‌دهد. PH مناسب آب استخرهای شنا بین 8-2/7 توصیه شده است. خورندگی سطوح، ایجاد لک، تحریک و سوزش چشم و پوست شناگران از اثرات PH پایین و رسوب‌گذاری، کاهش کارایی کلر برای گندزدایی، کدر شدن آب استخر (حالت ابری)، تحریک و سوزش چشم و پوست از اثرات PH بالا در آب استخرهای شناست.
- دما: در استخرهای سرپوشیده، کنترل دمای آب استخر و محیط آن (هوای استخر) دارای اهمیت است. توصیه می‌شود دمای هوای استخر حدود 3 درجه سانتیگراد گرمتر از دمای آب استخر باشد. دمای آب پیشنهاد شده برای استفاده عموم 27، درجه مطلوب 24-23 و در وضعیت ایده آل 28-26 درجه سانتیگراد می‌باشد.
دما نباید بیشتر از 29 درجه باشد چرا که شنا کردن در آب های بالای 30 درجه ممکن است موجب وقفه تنفسی در فرد گردد.
- شفافیت آب: شفافیت از مهم ترین ویژگی های ظاهری آب استخرهای شنا می‌باشد و از جنبه‌های زیر حائز اهمیت است:
– عدم وجود ذرات معلق و کلوئیدی که مانع تماس مستقیم و مناسب عامل گندزدا با میکروارگانیسم‌ها می‌شود.
– افراد قادر خواهند بود عمق آب استخر را تخمین بزنند و از وجود خطرات احتمالی به آسانی مطلع شوند و می‌توانند با اطمینان خاطر در آب شنا نموده و شیرجه بزنند.
– ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطلوب در آب استخر به همراه جنبه‌های زیبا شناختی برای استفاده‌کنندگان.
شفافیت آب استخر باید به حدی باشد که یک صفحه سیاه و سفید به قطر 15 سانتی متر، در عمیق‌ترین نقطه استخر به راحتی دیده شود.
- مشخصه های میکروبی: کیفیت میکروبی آب استخرهای شنا مهم ترین عامل در استفاده سالم از استخر می‌باشد. اکثر میکروارگانیسم‌هایی که در آب استخر یافت می‌شوند، خطرناک نیستند. به علاوه در فرآیند گندزدایی و تصفیه، تمامی میکروارگانیسم‌ها که شامل باکتری ها، ویروس ها، جلبک ها و قارچ‌ها می‌باشند نابود می‌شوند.
مسئله عمده، آلودگی ثانویه ناشی از تماس ترشحات دهان، بینی، پوست و دفع ادرار می‌باشد.
برای گندزدایی آب استخرهای شنا روش های متعددی مانند استفاده از کلر، برم، ید، سیانورات‌های کلره و لامپ‌های اشعه ماوراء بنفش استفاده می‌شود.
در حال حاضر کلر گزینه انتخابی برای گندزدایی آب استخرهاست. بخشی از کلر اضافه شده صرف اکسیداسیون مواد آلی و معدنی موجود در آب شده و مابقی صرف گندزدایی آب می‌شود. جهت اطمینان از گندزدایی آلودگی‌های ثانویه همواره باید مقداری کلر آزاد باقیمانده در آب وجود داشته باشد. توصیه می‌شود میزان کلر آزاد باقیمانده حداقل 6/0 میلی گرم در لیتر باشد. این میزان کلر در PH بین 6/7-2/7 باعث ایجاد نتایج باکتریولوژیکی رضایت بخش خواهد شد. اما عملاً بین 3-1 میلی گرم در لیتر کلر آزاد باقیمانده مورد نیاز است. چرا که افزایش آلودگی‌های احتمالی به همراه نوسانات PH که کارایی کلر را محدود می‌کند، نیاز به کلر بیشتر را ضروری می‌نماید.
تحریک و سوزش چشم ممکن است بر اثر شنا در آب با PH کمتر از 4/7 همراه با حضور کلر ترکیبی باقیمانده (کلرآمین) اتفاق افتد.
آب حوضچه پاشویه باید حداقل حاوی 15 میلی گرم در لیتر کلر باشد. تماس کوتاه مدت پا با آب حوضچه اطمینان کافی جهت گندزدایی ایجاد نخواهد کرد. کلر علاوه بر غلظت، نیاز به زمان کافی برای اثرگذاری دارد. اگر چه غلظت بالای کلر در حوضچه نیاز به زمان را محدود کرده است اما یک مکث چند ثانیه‌ای در حوضچه ضروری به نظر می‌رسد.
قبل از عبور از حوضچه پاشویه، وجود توالت‌های بهداشتی و متعاقب آن دوش به تعداد کافی برای شناگران جهت شست و شو و استحمام از ضروریات استخرهای شناست. افراد باید قبل از ورود به آب استخر، بدن خود را با ماده شوینده مناسب شست و شو دهند.
پرهیز از شنا در مواقع ابتلا به بیماری های عفونی و مسری (پوستی، گوارشی و تنفسی) کمترین انتظاری است که از افراد مراجعه کننده به استخرهای شنای عمومی وجود دارد چرا که امکان سرایت بیماری به دیگر استفاده‌کنندگان وجود خواهد داشت.
شناگاه های طبیعی (رودخانه‌ها، چشمه‌ها، دریا، سدها و …)
شناگاه های طبیعی در فصل تابستان ممکن است جهت شنا مورد استفاده قرار گیرند، همه ساله موارد زیادی از غرق شدن شناگران در دریا، رودخانه‌ها و دیگر محل های مورد استفاده اتفاق می‌افتد که عمدتاً ناشی از بی‌توجهی افراد به رعایت نکات ایمنی است. بنابراین مسئله اساسی در استفاده از شناگاه های طبیعی توجه به حفظ ایمنی شناگران است.
به لحاظ بهداشت و سلامت نیز آب این مناطق ممکن است حاوی آلاینده‌های میکروبی، شیمیایی و فیزیکی باشد. با آغاز فصل گرما و حضور مردم در شناگاه های طبیعی، موارد زیادی از ابتلا افراد به بیماری های منتقله از آب گزارش می‌شود. بدیهی است که تماس با آب هایی که هیچگونه اطمینانی جهت عدم وجود باکتری، قارچ و … در آن ها وجود ندارد ممکن است سبب ابتلا به بیماری های گوارشی و پوستی گردد.
آلودگی‌های زیست محیطی نکته قابل توجه دیگری است که باید مد نظر قرار گیرد. آلاینده‌های شیمیایی (مانند سرب و جیوه) ناشی از تخلیه فاضلاب و یا پساب کارخانه‌ها در بالا دست رودخانه‌ها و آبریزها ممکن است سبب ایجاد مشکل گردد.
قبل از استفاده از هر آبی جهت شرب، شنا، تفریح و یا هر مورد دیگر باید جنبه‌های ایمنی بهداشتی در ابعاد سلامت فردی و زیست محیطی مورد توجه قرار گیرند.
