#ویتامین_E #دانستنی #بیشتر_بدانیم
ویتامین E یکی از ویتامین های محلول در چربی است. دلیل شهرت ویتامین E خاصیت آنتی اکسیدان آن است. که عبارت است از کاهش عوامل شیمیایی مخربی که در اثر استرس های فیزیولوژیکی و محیطی در خون بوجود آمده است. این خاصیت در ویتامین E و ویتامین C موجود است. کسانی که در مشاغل پراسترس فعالیت دارند، کسانی که به بیماری های مزمن مبتلا هستند و یا دچار صدمات کلی شدهاند از جمله افرادی هستند که به این ویتامین توجه بسیاری نشان میدهند. این ویتامین در عملکرد کلیه سلول ها مؤثر است از این رو کمبود آن عوارض زیادی را در پی خواهد داشت.
تاریخچه کشف ویتامین E
ویتامین E در سال 1920 به عنوان فاکتوری محلول در چربی و ضد سقط جنین شناخته شد و نام علمی آن توکوفرول (Tocopherol) است. این ویتامین بخصوص در نزد حیوانات مانند موش مورد مطالعه قرار گرفته است. تجربه نشان داده است که اگر موش ها را تحت یک رژیم غذایی مصنوعی بدون چربی قرار دهند اختلالاتی در عمل تولید مثل حیوان پدیدار میشود. اوانس نشان داد که این اختلالات به علت فقدان یک ویتامین محلول در چربی غیر از ویتامین A و ویتامین D میباشد.
ساختمان شیمیایی
ویتامین E به فرمول C29H50O2 یک ترکیب هتروسیکلیک مشتق از هسته کرومان است. از اتصال یک حلقه بنزنی و یک حلقه هتروسیکلیک اکسیژن دار به نام پیران ، هسته کرومان حاصل میگردد. توکوفرول در حلقه بنزنی دارای سه ریشه متیل و یک عامل هیدروکسیل و در حلقه پیران دارای یک ریشه متیل و یک زنجیر 16 کربنی است. علاوه بر آلفا توکوفرول در طبیعت ترکیبات مشابه دیگری وجود دارند که اختلاف ساختمان شیمیایی آن ها با آلفا توکوفرول در تعداد و محل ریشههای متیل حلقه بنزنی است.
خواص فیزیولوژیک
فقدان این ویتامین در برخی پستانداران مانند موش موجب عقیم شدن حیوان میگردد. کمبود ویتامین E در موش موجب استحاله عضلات مخطط و بروز ضایعات از نوع دیستروفی عضلانی نیز میگردد. در انسان در اثر کمبود یا فقدان ویتامین E اختلالات تولید مثل و عوارض دیستروفی عضلانی مشاهده نشده است. تشخیص حالات کمبود ویتامین E در انسان به کمک آزمایش های ساده امکانپذیر است.
هر چه میزان کمبود ویتامین شدیدتر باشد حساسیت گویچههای سرخ در برابر آب اکسیژنه و سرعت همولیز آن ها افزایش مییابد. مهم ترین عوارض کمبود ویتامین در این گونه نوزادان کم خونی ، ورم بدن و افزایش تعداد سلول های رتیکولوسیت در خون میباشد. میزان انتقال ویتامین E از راه جفت به جنین بسیار محدود است. یکی از مهم ترین خواص شیمیایی ویتامین E حساسیت زیاد آن در برابر ترکیبات اکسید کننده است.
عملکرد ویتامین E در برابر بیماری ها
ویتامین E یک آنتی اکسیدان است. این ویتامین در لایه چربی دیواره سلول و در داخل سلول قرار دارد و از بروز تخریب در دیواره سلول جلوگیری میکند. همین عملکرد ویتامین E است که از بروز تخریب داخل عروق و سکتههای قلبی جلوگیری میکند. کمبودهای غذایی بر ذخیره آن در بدن مؤثر است. کمبود آن در بیماری های قلبی بیشتر دیده شده است. بررسی اثرات آنتی اکسیدان E در بسیاری از شرایط تخریبی چون پیری ، آلودگی هوا ، استرس های محیطی ، سرطان ، بیماری های قلبی ، آب مروارید ، دیابت و عفونت در حال انجام است.
منابع ویتامین E
ویتامین E تنها توسط گیاهان تولید می شود. در برگ ها و دانهها ، خصوصاً روغن های گیاهی موجود است و میزان مورد نیاز روزانه آن در بدن 7 تا 9 میلی گرم میباشد. با مصرف روزانه سبوس گندم ، آفتابگردان ، بادام ، ذرت و زیتون میتوانید میزان زیادی ویتامین E دریافت کنید. میزان مصرف از این مواد غذایی باید در حد نیاز باشد. مثلاً مصرف روزانه 2 قاشق غذاخوری روغن آفتابگردان بدون این که حرارت ببیند، نیاز شما را برآورده میسازد.
اثرات کمبود ویتامین E
اثرات کمبود ویتامین E در اعصاب ، عروق و اندام های تولید مثلی مشخص میشود. البته 5 تا 10 سال طول میکشد تا ذخائر بدنی این ویتامین تمام شود و علائم پایان یافتن ذخیره آن در بدن ، عدم پاسخگویی به محرک های محیط ، ضعف عضلات ، عدم توانایی در حفظ تعادل و اختلال در بینایی است. البته کمبود در این حد در افرادی که مشکلات هضم و جذب چربی داشته باشند بروز میکند. ولی بطور کلی چون ویتامین E در حفاظت از غشای سلول مؤثر است و در کمبود آن در مراحل اولیه ، جراحت های سریع پوست مشاهده میشود. این ویتامین در سقط جنین در رحم اثر بسزایی دارد که در آزمایش های حیوانی نیز مشخص شده است.
منبع: دانشنامه رشد