روستای ماخونیک یکی از هفت روستای شگفتانگیز جهان میباشد و به لحاظ شهرت آن به شهر «لیلیپوتها»، جذابیتهای حیرتانگیزی دارد.
در حال حاضر گردشگران خارجی و داخلی زیادی از این روستا دیدن میکنند و این روستا از روستاهای هدف گردشگری خراسان جنوبی به شمار میرود.
ماخونیک روستایی است که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شدهاست. این روستا از روستاهای شگفتانگیز جهان به حساب میآید.
موقعیت جغرافیایی
از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله وجود دارد و مردم ماخونیک اصالتاً افغانی میباشند که در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کردهاند و ماخونیک را جهت زندگی برگزیدهاند. این روستا در فاصله ۷۸ کیلومتری شرقی شهر سربیشه در مسیر جاده سربیشه به روستای دُرُح قرار دارد.
تاریخچه
درباره این روستا هیچ سابقه تاریخی مکتوبی وجود ندارد و فقط «کلنل چارلز ادوار دبیت» در کتاب سفرنامه خراسان و سیستان در دوره ناصرالدین شاه به توصیف منطقه ماخونیک پرداختهاست.
بر طبق شواهد چنین بر میآید که ساکنان روستا در ابتدا دامدار و کوچنشین بودهاند و در دورههای بعد در منطقه ماخونیک و به ویژه در روستای ماخونیک سکونت گزیدهاند، وجود سنگنگارهای در نزدیکی قنات ماخونیک که نقشهای چوپانی و بسیار قدیمی بر روی آن نقش بسته نیز گواهی بر قدمت سکونت در ماخونیک است.
از آثار تاریخی ماخونیک میتوان به سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی، نادر مرده میتوان اشاره کرد.
مردمشناسی
مردم این روستا با زبان فارسی و با لهجه خاص محل تکلم میکنند. جاذبه این روستا این است که اهالی آن کوتاهقد بوده و به زحمت قدشان از ۱٫۴۰ متر تجاوز میکند. البته این موضوع برای دوران گذشتهاست و اکنون در این روستا تقریباً قدها متعادل گشتهاست.
مردم ماخونیک تا ۵۰ سال پیش، چای نمینوشیدند، شکار نمیکردند و اصلاً گوشت هم نمیخوردند و هنوز سیگار نمیکشند. مردم ماخونیک این قبیل کارها را گناه میدانستند.
ورود تلویزیون به این روستا به معنای ورود شیطان بود و اهالی تا چند سال پیش به تلویزیون میگفتند شیطان. آن ها هرگز اجازه نمیدادند کودکان پای صفحه تلویزیون بنشینند و جادو شوند.
فرهنگ
یکی از عمده نشانههای فرهنگی روستای ماخونیک مسکن است و بافت مسکونی روستا در دامنه تپه و خانهها به طور فشردهبههم و در گودی زمین ساخته شدهاند. کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پایینتر است و دارای یک درب کوتاه چوبی است.
برای رفتن به داخل خانه باید دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه کرد. اغلب یکی دو پله درگاهی را به کف خانه متصل میکنند. به علت آنکه هوای این ناحیه سرد میباشد، مردم خانهها را کوچک و کمارتفاع میساختند تا گرم شدن خانه راحت تر صورت گیرد.
هر خانه دارای فضاهایی همچون کندیک Kandik (مخزن نگهداری گندم و جو)، کرشک Koresk (اجاق گلی برای طبخ غذا)، طاق و طاقچه است.
باید دانست عمده مصالح به کار رفته در مسکن روستا شامل سنگ، چوب و هیزم است.
علاوه بر مسکن به جاذبههای فرهنگی دیگری همچون مراسم عروسی و نامزدی، مراسم ماه رمضان و عید فطر و عید قربان، مراسم بارانخواهی و همچنین خوراک و غذاهای سنتی و پوشاک محلی منطقه میتوان اشاره کرد.
امکانات
راه روستا در سالهای اخیر ایجاد و آسفالت شدهاست. این روستا دارای آب شرب، برق، خانه بهداشت، مدرسه ابتدایی، مکتب خانه، حمام و چندین مغازه از جمله خواربار فروشی، قصابی، نانوایی، تعمیرگاه موتور و جوشکاری هستند.
منبع: